-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
Copy pathluxembourgish-utf.txt
132 lines (112 loc) · 10.1 KB
/
luxembourgish-utf.txt
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
Haaptsäit
Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.
Jump to: navigation, search
Wëllkomm bei der Wikipedia op Lëtzebuergesch
Wikipedia ass eng fräi Enzyklopedie, déi zesummen opgebaut gëtt a wou den Inhalt fräi benotzbar ass. Dir kënnt direkt mathëllefen!
Am Moment si 6,899 Artikelen an der Lëtzebuerger Wikipedia ze fannen. (All d'Artikelen)
Liest d'Gebrauchsanweisung, d'FAQ oder probéiert an der Sandkaul. Wann dir eng Hëllef braucht fir Lëtzebuergesch ze schreiwen, da kuckt iech den Artikel Eis Schreifweis un.
Fir direkt en neien Artikel ze schreiwen, klickt hei.
Villmools Merci!
Eis Portaler
• Biologie
• Film
• Geschicht
• Iessen an Drénken
• Lëtzebuerg
• Literatur
• Musek
• Sport
• Änneren
Zitat
"...If you look at “Wikipedia”, the new Internet Encyclopaedia to which thousands of voluntary collaborators around the world contribute by writing articles, you can see the first signs of a new encyclopaedist movement in our times. And the quality of this new Internet Encyclopaedia is astonishing, probably due to the numerous contributors and the control of the process of writing by competing peers around the world. (...) And it is certainly no coincidence, but a further sign of this development [i.e. a strong move to regional and local content], that also Wikipedia, the new interactive global Internet encyclopaedia I mentioned before, offers its website in almost all languages of the world, including – again – Letzeburgisch."
(Aus enger Ried vun der Viviane Reding, Member vun der Europäescher Commissioun virum European Forum Alpbach, den 31. August 2005)
Enzyklopedie
Länner
Lëtzebuerg - Belsch - Däitschland - Éisträich - Frankräich - Malta - Polen - Portugal - Russland - Ukraine
Naturwëssenschaften
Astronomie - Biologie - Chimie - Geowëssenschaften - Medezin - Physik
Sozialwëssenschaften an Economie
Anthropologie - Droit - Economie - Ethnologie - Kriminologie - Militärwiesen - Politik - Psychologie - Soziologie
Strukturwëssenschaften
Mathematik - Statistik
Kultur an Humanwëssenschaften
Archeologie - Educatioun - Film - Geschicht - Kommunikatioun - Konscht - Literatur - Musek - Sprooch - Theater - Urbanismus
Technik
Architektur - Elektrotechnik - Informatik - Maschinnebau - Telekommunikatioun - Transport
Relioun, Mythologie a Philosophie
Atheismus - Mystik - Mythologie - Philosophie - Relioun - Sekten - Theologie
Sport an Hobby
Iessen an Drénken - Sport - Tourismus - Veräiner an Organismen
Verschiddenes
Referenztabellen (d'Lëscht vun de "Lëschten")
Plakat, mat deem Aarbechter op d'Lëtzebuerger Schmelze gelackelt goufen
Änneren
Änneren
Wikipedia an anere Sproochen
Méi wéi 10 000 Artikelen
Geowëssenschaften
Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.
Jump to: navigation, search
Geowëssenschaften ëmfaassen all d'Wëssenschaften, déi sech mat der Äerd beschäftegen.
Bei der Geowëssenschaft ginn d'Kenntnisser an d'Methode vun de Basiswëssenschafte Physik, Mathematik, Astronomie, Chimie a Biologie ugewannt. D'Geowëssenschafte sinn zimlech fächeriwwergräifend a kënne ganz schwéier agegrenzt ginn. Doduerch gëtt et keng eendeiteg Definitioun.
Inhaltsverzeechnes [verstopp]
• 1 Déi eenzel Sparten
• 2 Links
• 2.1 Intern
• 2.2 Extern
[Änneren]
Déi eenzel Sparten
Economiegeologie
D'Economiegeologie benotzt op der Sich no ökonomesch wäertvolle Rohstoffer, nieft klassesche geologeschen Techniken, wéi d'Andeelen a Prouwen huelen um Terrain, och d'Methode vun der Geochimie, Geophysik a Fernerkennung. Zur Klärung vun der Genese vu Lagerstätten ass besonnesch d'Virstellung iwwert de Floss vun ënnerierdeschen, mineraliséierte Léisungen (Fluid) wichteg. D'Biergbaugeologie notzt bei der Sich an der Ausbeutung vun Äerzlagerstätten Erkenntnisser vun der Tektonik an der Strukturgeologie. Bei der Sich no fossile Brennstoffer, wéi och no netmetalleschen Rohstoffer, brauch ee Kenntnisser aus der Paläontologie (haaptsächlech Mikrofossilien) a Sedimentologie.
Fernerkënnegung
Interdisziplinart Instrument fir Datebeschafung duerch Loftbildopnamen an Fernerkënnegssatellitten fir bal all Beräicher déi hei opgefouert sinn.
Fotogrammetrie
bedeit d´Rekonstruktioun vun Zeechnunge vu Géigestänn (hei d´Äerd- oder Buedemiwwerfläch) an dräidimensionaler (z. B. eng perspektivesch Zeechnung vun enger Foto).
Geochimie
D'Geochimie befaasst sech mat dem stofflechem Opbau an der Verdeelung vun chemeschen Elementer an Isotopen an der Äerd, ob anere Planéiten an am Weltall (Kosmochimie). Ausserdem erfuerscht si d´Gesetzer vum Stofftransport a Matièrekreeslaf vun de Mineralien, de Gestengs an der gesamter Äerd.
Geodäsie
D'Geodäsie befaasst sech mat der Bestëmmung vun der Figur vun der Äerd, hirer Zeechnung a Kaarten a Pläng souwéi der Vermoossen a Beschreiwung vun der Géigend an de Géigestänn a Bedeitung un der Äerdiwwerfläch. Deelberäicher vun der Geodäsie sinn d'Äerdvermoossen, d'Landvermoossen, d'Kartografie, d'Fotogrammetrie, d'Grondsteckvermoossen, d'Ingenieurvermoossen an d'Astrogeodäsie, déi d'Kenntnisser, d'Mëttel an d'Methode vun der Astronomie fir Vermoossenssaufgaben asetzt.
Geographie
D'Geographie ënnersicht all Virgäng an ob der Äerd. Deelberäicher vun der Geographie sinn d'Physesch Geographie an der Anthropogeographie.
• Physesch Geographie: Si beschreiwt d'Gestalt vun der Äerdiwwerfläch, zu hiren Deelgebidder geheieren:
• Geomorphologie : D'Geomorphologie ënnersicht d'Landschaftsforme déi haut ob der Äerdiwwerfläch existéieren, zesumme mat Klassifikatioun, Eegenheeten, Beschreiwung, Ursprong, Entwécklung an den Zesummenhang vun de geologesche Strukturen.
• Hydrologie : D'Hydrologie ass d´Wëssenschaft vum Waasser, vun sengen Eegeschaften a senge Formen op an ënner der Landiwwerfläch.
• Pedologie : D'Pedologie ass d'Wëssenschaft, déi sech mat der Entstéiung, der Entwécklung, de Bestanddeeler an enger Klassifizéierung vum Buedem befaasst. Biedem entstinn duerch physikalesch a chemesch Verwitterung vu festem Gestengs.
• Klimatologie
• Biogeografie
• Anthropogeographie: Deelgebidder sinn: Kulturgeographie, Verkéiersgeographie, Sozialgeographie, Bevëlkerungsgeographie an Economiegeographie.
Geoinformatik
D'Geoinformatik setzt sech mam Wiesen an der Funktioun vun der Geoinformatioun, mat hirer Bereetstellung a Form vun Geodaten a mat deenen doropper opbauenden Uwennungen auserneen. Déi dobäi gewonnen Erkenntnisser endegen an der Technologie vun de GEO-Informatiounssystemer.
Geologie
D'Geologie ënnersicht den Opbau vun der Äerd, virun allem d'Gestengs an der Äerdkuuscht. De wichtegste Prinzip vun der Geologie ass den Aktualismus. Am Ufank vun de 60er Joeren huet d'Wëssenschaft e risege Fortschrëtt duerch d'Akzeptéiere vun der Theorie vun der Plattentektonik. D'Schwësterwëssenschafte vun der Geologie sinn d'Paläontologie an déi historesch Geologie. En Deel vun der Geologie ass d'Stratigraffie, déi versicht d'Gestengs chronologesch nom Alter anzedeelen (geologesch Zäitskala). Jee nodeem wéieng Mierkmoler e Gestengs huet, ënnerscheed een: d'Fossil- oder Biostratigrafie, Lithostratigrafie, Magnetostratigrafie an d'Sequenzstratigrafie.
Geophysik
D'Geophysik ass eng Spart vun der Physik an hellt physikalesch Prinzipie fir d'Erfuerschung vun der Äerd. Deelberäicher vun der Geophysik sinn d'Seismik, d'Seismologie, d'Gravimetrie, d'Geoelektrik, d'Geothermik (versicht déi Hëtzt aus der Äerd als Energieressource ze notzen ), d'Isotopengeophysik, d'Geomagnetik an d'Buerlachgeophysik.
Geotechnik
D'Geotechnik ass en Haaptbegrëff fir d´Disziplinnen am Bauingenieurswiesen, déi sech mat der Grënnung vu Bauwierker am Ënnergrond befaassen.
Ingenieurgeologie
D'Ingenieurgeologie ass deen Deel vun der Geologie deen d´geologesch Verhältnisser am Sënn vum Bauingenieurswiesen ënnersicht. Si befaasst sech z.B. mat der Standfestegkeet vum Ënnergrond vu Bauwierker an och mat der Äerdbiewensëcherheet. Si spillt och eng Roll bei der Entsuergung an der Vermeidung vun Ëmweltschied.
Kartografie
D'Kartografie ass d'Wëssenschaft, Konscht an Technik vun der Erstellung vu geografesche Kaarten fir d'Duerstellung vun der Äerdiwwerfläch mat all hiren topografeschen, siedlungsgeografeschen, territorialen, infrastrukturellen, sozialen, politeschen, historeschen, geologeschen, tektoneschen an all aner Aspekter.
Kristallografie
D'Kristallografie ass eng Materialwëssenschaft a beschäftegt sech mat de physikaleschen Eegeschafte vu Kristallen.
Limnologie
D'Limnologie erfuerscht d´Struktur an de Stoff- an Energiehaushalt vun de Bannegewässer als Ökosystem.
Meteorologie
D'Meteorologie ass d'Wëssenschaft vun den atmosphäreschen Erschengungen.
Mineralogie
D'Mineralogie beschäftegt sech mat der Zesummesetzung an der Klassifikatioun vun de Mineralien, wou se hierkommen a mat hirer technescher an wiertschaftlecher Verwennung.
Ozeanografie
D'Ozeanografie ënnersicht d'Stoff- an d´Energiekreesleef an de Weltmierer. D'Planktologie ass eng Verbindung zur Biologie.
Paläoklimatologie
D'Paläoklimatologie versicht unhand verschiddener Daten aus Klimaarchiven déi ënnerschiddlech klimatesch Verhältnisser an der Vergaangenheet ze klären an dorauser Réckschlëss ob déi klimatesch Zukunft ze machen.
Paläontologie
D'Paläontologie ass d´Wëssenschaft déi sech mat de Planzen (Paläobotanik) an Déieren (Paläozoologie) aus der Virzäit beschäftegt. Quellematerial vir d'Paläontologen sinn d'Fossilien.
Petrologie a Petrografie
D'Petrologie und d'Petrografie sinn Disziplinnen, déi fest Gestengs als Ënnersichungsgéigestand hunn. D'Petrografie huet d'Roll fir se ze beschreiwen. Op Grond vun den Ënnerscheeder bei der Entsteeung vum Gestengs kann d´Petrologie an dräi Ënnergebidder gedeelt ginn: magmatesch Gestengs, metamorphesch Gestengs a Sedimentgestengs.
Petrophysik
D'Petrophysik befaasst sech mat der Bestëmmung vu physikaleschen Eegeschafte vu Gestengsprouwen. Si huet eng besonnesch Bedeitung bei der Bewäertung vu Gestengs fir Pëtrol an Äerdgas.
Tektonik
D'Tektonik befaasst sech mam aktuelle Bau vun der Äerdkuuscht an mat hire Beweegungen a Stäerkten.
Vulkanologie
D'Wëssenschaft vun der Vulkanologie ëmfaasst déi vulkanesch Phänomener op der Äerd.